opublikowano: 26-10-2010

Dzień Ochrony Praw Dziecka - 20 listopada obchodzimy Dzień Ochrony Praw Dziecka, ustanowiony w rocznicę podpisania Konwencji ONZ o Prawach Dziecka. W tym roku mija 20 lat od tego wydarzenia.

Historia praw dzieci jest jednak dużo dłuższa, a jej wprowadzanie do porządku prawnego wielu państw oraz świadomości ich obywateli jeszcze się nie zakończyło.

Dzieci mają prawa

O prawach dzieci i o samym dzieciństwie jako istotnym etapie rozwoju człowieka zaczęto mówić głośno w drugiej połowie XIX wieku. Sformułowanie dokumentu, który określałby status dzieci w społeczeństwie i nadałby im formalne prawa postulowano już na początku XX wieku. W 1924 roku, Liga Narodów przyjęła w Genewie u chwałę zwaną Deklaracją Praw Dziecka. Znalazło się w niej 5 punktów mówiących o obowiązkach dorosłych w stosunku do dzieci. Brzmiały one następująco:

Niniejszą deklaracją, nazwaną Deklaracją Genewską, mężczyźni i kobiety wszystkich narodowości uznają, iż ludzkość powinna dać dziecku wszystko, co posiada najlepszego i stwierdzają, że ciążą na nich, bez względu na rasę, narodowość i wyznanie, następujące obowiązki:

1. Dziecku powinno się dać możność normalnego rozwoju fizycznego i duchowego.
2. Dziecko głodne powinno być nakarmione, dziecko chore pielęgnowane, dziecko wykolejone wrócone na właściwą drogę, sierota i dziecko opuszczone - wzięte w opiekę i wspomagane.
3. Dziecko powinno przed innymi otrzymać pomoc w czasie klęski.
4. Dziecko powinno być przygotowane do zarobkowania na życie i zabezpieczone przed wszelkim wyzyskiem.
5. Dziecko winno być wychowane w wierze, że jego najlepsze cechy powinny być oddane na usługi współbraci.

Przez kolejne dziesięciolecia kwestia praw dzieci stawała się coraz ważniejsza dla dorosłych. W 1959 roku powstał kolejny dokument, 10 punktowa Deklaracja Praw Dziecka, kładąca szczególny nacisk na ochronę praw najmłodszych przez państwa.

Deklaracja Praw Dziecka z 1959 roku

1. prawa zawarte w Deklaracji dotyczą wszystkich dzieci bez żadnego wyjątku,
2. dziecko musi korzystać ze szczególnej ochrony prawnej,
3. wszystkie dzieci mają prawo do nazwiska i obywatelstwa bez względu na urodzenie,
4. wszystkie dzieci powinny mieć zapewnione warunki do życia i możliwość korzystania z opieki socjalnej,
5. dzieci niepełnosprawne powinny być otoczone szczególną troską i opieką,
6. dzieci do harmonijnego rozwoju potrzebują miłości i zrozumienia; powinny wychowywać się i wyrastać głównie pod opieką swoich rodziców,
7. każde dziecko ma prawo do nauki; nauka powinna być bezpłatna i obowiązkowa przynajmniej w zakresie szkoły podstawowej,
8. dzieciom przysługuje pierwszeństwo do wszelkiej ochrony i pomocy, szczególnie we wszystkich sytuacjach katastrofalnych i w czasie wojny,
9. dorośli mają obowiązek chronić dziecko przed zaniedbaniem, okrucieństwem i wyzyskiem,
10. dzieci powinny być wychowywane w duchu pokoju, braterstwa, zrozumienia, tolerancji i przyjaźni między narodami.

Deklaracja Praw Dziecka nie była jeszcze dokumentem o randze prawa obowiązującego w państwach, które ją przyjęły. Stopniowo zmieniało się jednak postrzeganie praw dziecka jako takich. Jolanta Szymańczak w dokumencie „Konwencja o prawach dziecka ONZ. Uwagi o realizacji konwencji przez Rzeczpospolitą Polską" wskazuje, że zaczęto coraz mocniej podkreślać fakt, że są one w istocie elementami praw człowieka, że ludziom w każdym wieku przysługują te same podstawowe prawa i tylko sposób ich realizacji zależy od poziomu rozwoju i dojrzałości jednostki ludzkiej.

„Koncepcja prawnej ochrony dziecka wypracowywana przez społeczność międzynarodową ewoluowała od uznania dziecka za przedmiot opieki ze strony dorosłych w Deklaracji Genewskiej (1924 r.) do przyznania dziecku podmiotowości prawnej w Konwencji o prawach dziecka (1989 r.), a następnie umocnienia tej podmiotowości poprzez przyznanie określonych uprawnień proceduralnych w Konwencji o wykonywaniu praw dziecka (1996 r.)." - podsumowuje J. Szymańczak.

20 listopada 1989 roku - dokładnie w 30 rocznicę Deklaracji Praw Dziecka - Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło Konwencję o Prawach Dziecka. Do jej uchwalenia walnie przyczyniła się Polska, która nie tylko zaproponowała w 1978 roku uchwalenie Konwencji, ale też przygotowała dokument bazowy i przez 11 lat brała czynny udział w pracach nad nim, bazując na bogatym doświadczeniu pedagogicznym m.in. Janusza Korczaka. Konwencja, która weszła w życie 2 września 1990 roku, stała się w państwach ją ratyfikujących integralną częścią porządku prawnego - a w wielu z nich bodźcem do takich zmian w krajowym prawodawstwie, które uwzględniają zapisy dokumentu ONZ.

Dokument składa się z obszernej preambuły i 54 artykułów. Stanowi jeden z najszerszych katalogów prawa dzieci. Wskazuje też, kogo można określić mianem dziecka. Artykuł 1. Konwencji stwierdza, że „dziecko" oznacza każdą istotę ludzką w wieku poniżej osiemnastu lat, chyba że zgodnie z prawem odnoszącym się do dziecka uzyska ono wcześniej pełnoletniość.

Ma dziecko przyszłość, ale ma i przeszłość(...). Nie inaczej niż my pamięta i zapomina, ceni i lekceważy, logicznie rozumuje i błądzi, gdy nie wie. Rozważnie ufa i wątpi. (J. Korczak) W myśl założeń Konwencji dziecko jest samodzielnym podmiotem, jednakże wymaga szczególnej opieki i ochrony ze strony społeczeństwa, w tym ochrony prawnej, ze względu na swoją niedojrzałość. Państwa - sygnatariusze dokumentu zobowiązują się do zapewnienie dzieciom jak najlepszych warunków wzrostu i rozwoju, przede wszystkim poprzez wspieranie rodziny, która jest najlepszym środowiskiem wychowywania dziecka. Rolą państwa jest pomoc rodzinie, przy jak najmniejszej ingerencji w jej życie, chyba że ingerencja taka okaże się konieczna.

Podstawowe prawa dziecka jakie wymienia Konwencja to:

• niezbywalne prawo do życia (Art. 6)
• prawo do otrzymania imienia, uzyskania obywatelstwa, o ile to możliwe poznanie rodziców i pozostanie pod ich opieką (Art. 7)
• prawo do tożsamości zarówno narodowej jak i rodzinnej (Art. 8)
• prawo do wychowywania w biologicznej rodzinie lub do kontaktów z rodzicami, gdy takie wychowanie okaże się niemożliwe (Art. 9)
• prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów we wszystkich sprawach dotyczących dziecka, przyjmując je z należytą wagą, stosownie do wieku oraz dojrzałości dziecka (Art. 12)
• prawo do swobodnej wypowiedzi, swobodę poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji oraz idei wszelkiego rodzaju (Art. 13)
• prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania (Art. 14)
• prawo do swobodnego zrzeszania się oraz wolności pokojowych zgromadzeń (Art. 15)
• prawo do ochrony prawnej przeciwko ingerencji w sferę jego życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w korespondencję i przeciwko bezprawnym zamachom na jego honor i reputację (Art. 16)
• prawo do specjalnej ochrony i pomocy ze strony państwa w sytuacji, w której dziecko pozbawione jest czasowo lub na stałe swego środowiska rodzinnego oraz prawo do opieki zastępczej (Art. 20)
• prawo do opieki zdrowotnej (Art. 24)
• prawo do korzystania z systemu zabezpieczenia społecznego (Art. 26)
• prawo każdego dziecka do poziomu życia odpowiadającego jego rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, duchowemu, moralnemu i społecznemu (Art. 27)
• prawo do nauki (Art. 28)
• prawo do posiadania i korzystania z własnej kultury, do wyznawania i praktykowania swojej religii lub do używania własnego języka, łącznie z innymi członkami jego grupy (Art. 30)
• prawo do wypoczynku i czasu wolnego (Art. 31)
• prawo do ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym i przed wykonywaniem prac szkodliwych dla jego rozwoju (Art. 32)
• prawo do ochrony przed wszelkimi formami wyzysku seksualnego i nadużyć seksualnych (Art. 34)
• prawo do ochrony przed handlem dziećmi i uprowadzeniom i innym formom wyzysku (Art. 35 i 36)
• prawo do ochrony przed przemocą i okrucieństwem, humanitarnego traktowania w przypadku pozbawienia wolności. Ponadto żadne dziecko nie może zostać skazane na karę śmierci lub dożywotniego więzienia bez możliwości wcześniejszego zwolnienia (Art. 37)
• prawo do nie rekrutowania do wojska dziecka poniżej 15 roku życia (Art. 38)

Dziś dokument ten obowiązuje w zdecydowanej większości państw członkowskich ONZ. Ratyfikowały go 192 państwa.

W Polsce Konwencję ratyfikowano w 1991 roku, z dwoma zastrzeżeniami i dwoma deklaracjami.

Zastrzeżenie pierwsze dotyczyło prawa do poznania tożsamości biologicznych rodziców przez dziecko adoptowane - w Polsce prawo to podlega ograniczeniu poprzez obowiązywanie rozwiązań prawnych umożliwiających przysposobionemu zachowanie tajemnicy pochodzenia dziecka.

W zastrzeżeniu drugim podkreśla się, że o granicy wieku, od której dopuszczalne jest powoływanie do służby wojskowej lub podobnej oraz uczestnictwo w działaniach zbrojnych, rozstrzyga prawo Rzeczpospolitej Polskiej, przy czym granica ta nie może być niższa niż przewidziana w artykule 38 konwencji.

Pierwsza ze zgłoszonych deklaracji dotyczy wykonania przez dziecko jego praw określonych w konwencji. Ma ono dokonywać się z poszanowaniem władzy rodzicielskiej, zgodnie z polskimi zwyczajami i tradycjami dotyczącymi miejsca dziecka w rodzinie i poza rodziną.

W myśl deklaracji drugiej w Polsce poradnictwo dla rodziców oraz wychowanie w zakresie planowania rodziny powinno pozostawać w zgodzie z zasadami moralności.

20 listopada - prawdziwy Dzień Dziecka

Zobacz: Na straży praw dziecka - wywiad z Markiem Michalakiem, RPD

SOS dla osieroconych dzieci

Podwójna rocznica dwóch deklaracji dotyczących praw dziecka (z 59 i 89 roku) pozwala myśleć o dwudziestym listopada jako prawdziwym Dniu Dziecka. Tak jest on też traktowany w wielu krajach Europy Zachodniej. W Polsce nadal święto dzieci kojarzy się bardziej z dniem 1 czerwca ustanowionym w 1949 roku z inicjatywy Światowej Federację Kobiet Demokratycznych dniem ochrony dziecka przed wojną, krzywdą i głodem, który szybko zyskał nazwę Międzynarodowego Dnia Dziecka i „przyjął się" szczególnie w państwach socjalistycznych.

Przypadający 20 listopada Dzień Ochrony Praw Dziecka przechodził w naszym kraju niemal bez echa. Jednak od pewnego czasu organizacje zajmujące się prawami dzieci robią wiele, by przypomnieć o tym święcie i związanej z nim problematyce.

W tym roku, w obchody okrągłej rocznicy uchwalenia Konwencji o Prawach Dziecka włączyło się m.in. Biuro Rzecznika Praw Dziecka, organizując we współpracy z Akademią Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej oraz Polskim Stowarzyszeniem im. Janusza Korczaka konferencję „Prawa Dziecka - historia, stan obecny, perspektywy". W spotkaniu biorą udział nie tylko specjaliści z różnych dziedzin ale także najbardziej zainteresowani - dzieci i młodzież. RPD, w specjalnym piśmie zachęcił też szkoły i wychowawców do przeprowadzenia 20 listopada zajęć, poświęconych prawom dziecka.

„Wychowanie najmłodszych w duchu ich praw to nie tylko nasz obowiązek, ale też inwestycja w przyszłość. Świadomość własnych praw każe bowiem szanować prawa innych. Dziecko, wychowane w duchu poszanowania godności człowieka, które wie, że nie wolno go bić ani obrażać - samo nie będzie biło ani obrażało innych. Rocznica uchwalenia Konwencji wydaje się świetną okazją, by dzieciom przypomnieć, jakie mają prawa, jak z nich należy korzystać, a w jakich okolicznościach można zwrócić się do Rzecznika Praw Dziecka." - pisze Marek Michalak, Rzecznik Praw dziecka

W całej Polsce odbyła się dziś akcja „Balony do nieba", której organizatorem jest UNICEF. O godzinie 12:00 tysiące kolorowych balonów wypuszczono w powietrze. Kolorowe niebo ma symbolizować najważniejsze dla dzieci prawa i wartości, które zawsze powinny być przestrzegane. Według danych UNICEF do udziału w akcji zgłosiła się co dziesiąta polska szkoła.

Nawiązując do dwudziestej rocznicy uchwalenia Konwencji o Prawach Dziecka oraz korzystając z 60-letniego doświadczenia w sprawowaniu opieki nad osieroconymi i opuszczonymi dziećmi Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce podkreśla, jak ważne jest dzieciństwo. Stowarzyszenie przygotowało międzynarodową kampanię, której celem jest właśnie zwrócenie uwagi, jak ważne dla małego człowieka jest dzieciństwo.

W dniach od 16 do 22 listopada w Programie I Polskiego Radia emitowane są audycje z udziałem ekspertów SOS Wiosek Dziecięcych, psychologów, terapeutów i pedagogów. Dotyczą one ważnego aspektu praw dziecka do życia w rodzinie, możliwości dorastania w przyjaznym środowisku i w poczuciu bezpieczeństwa.

„Ponad 100 milionów dzieci z powodu ubóstwa i dyskryminacji nie uczęszcza do szkoły. 149 milionów dzieci jest niedożywionych (co 7 sekund jedno z nich umiera), a 250 milionów dzieci pomiędzy 4 a 5 rokiem życia jest wykorzystywane do prac fizycznych. Dane te wskazują, iż zapewnienie dzieciom prawa do spokojnego życia, bezpiecznego rozwoju czy edukacji wciąż stanowią duże wyzwanie." - podkreśla Stowarzyszenie w liście wystosowanym do mediów, przypominając jednocześnie że szczególnie trudno jest dbać o prawa dziecka pozostającego w opiece zastępczej, dlatego tak ważne są standardy dotyczące jakości pracy z dzieckiem właśnie w przypadku takiej opieki.

- Dzieci, które trafiają do wiosek bardzo często mają za sobą traumatyczne przeżycia związane z alkoholizmem rodziców, stosowaniem przemocy lub ogromnym zaniedbaniem emocjonalnym, materialnym i psychicznym. Dzieci zawiodły się na swoich najbliższych, czują się niepotrzebne i niekochane. Najtrudniejszym zadaniem jest odbudowa ich zaufania do świata dorosłych. - wyjaśnia Elżbieta Janczur, dyrektor Stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce w Polsce - Dzieci potrzebują stabilizacji, poczucia bezpieczeństwa, miłości i szacunku. Takie warunki starają się stworzyć wszyscy pracownicy Wioski.

- My dorośli, nie jesteśmy w stanie - chociaż często uzurpujemy sobie takie prawo - nadać dziecku praw, czy obdarować je nimi. Dziecko po prostu ma prawa, a naszą rolą jest ich nazwanie, uznanie, a także ochrona. To wszystko prowadzi do konkretnych działań, które można określić jako opieka, wychowanie i przygotowanie do samodzielności - dodaje Tomasz Saj, koordynator ds. jakości procesów pedagogicznych w Stowarzyszeniu SOS Wioski Dziecięce w Polsce.

Konwencja o Prawach Dziecka

Jolanta Szymańczak, Konwencja o prawach dziecka ONZ. Uwagi o realizacji konwencji przez Rzeczpospolitą Polską (informacja 684, Biuro Studiów i Ekspertyz, 1999 r.)
www.strefamlodych.pl
www.brpd.gov.pl
www.unicef.pl
www.sos.org.pl

Na straży praw dziecka

(...)Bardzo często prawa dzieci łamią ich rodzice poprzez izolowanie od drugiego rodzica i jego rodziny (uniemożliwianie spotkań, oczernianie, deprecjonowanie roli, wyrzucanie prezentów) oraz uprowadzanie dziecka do innego kraju.

Największym zagrożeniem jest traktowanie dziecka jak przedmiotu, zabawki, bez poszanowania jego uczuć i indywidualności.(...)

http://wiadomosci.polska.pl/specdlapolski/article,Na,id,362085.htm

Rodzina daje poczucie bezpieczeństwa i stabilności. Jest to niezwykle
istotne dla rozwoju emocjonalnego dziecka. Życie w cieniu konfliktu
rodziców jest dla dziecka jednym z najbardziej traumatycznych przeżyć.
Tym bardziej potrzebny jest mu wówczas kontakt z obojgiem rodziców.

RPD - 20 lat Konwencji o Prawach Dziecka

Rzecznik Praw Dziecka uważa, że przez 20 lat znacznie poprawiła się sytuacja dzieci w Polsce.... Rzecznik Praw Dziecka uważa, że przez 20 lat znacznie poprawiła się sytuacja dzieci w Polsce. Marek Michalak podsumował dziś działalność swojego urzędu z okazji 20. rocznicy uchwalenia Konwencji Praw Dziecka. Konwencja weszła w życie 1 września 1990 roku.
Marek Michalak powiedział Informacyjnej Agencji Radiowej, że dzieci w Polsce żyją w świetnych warunkach - w porównaniu z najmłodszymi mieszkańcami Afryki. Rzecznik zwrócił jednak uwagę, że w Polsce w ciąż jest jeszcze sporo rzeczy do poprawienia. Zdaniem rzecznika błędem było zlikwidowanie gabinetów lekarskich oraz dentystycznych. Wiele do zrobienia jest także w kwestii opieki nad dziećmi z rozbitych rodzin. Zdaniem Marka Michalaka, sądy zbyt często odbierają rodzicom prawo do opieki nad dziećmi z powodu złych warunków socjalnych. Powinniśmy dążyć też do tego, by w Polsce jak najwięcej dzieci przebywało w rodzinach zastępczych, a nie w domach dziecka - uważa rzecznik.
W 2008 roku Rzecznik Praw Dziecka musiał interweniować 10,5 tysiąca razy.

http://www.news.portalisko.pl/news/view/28365/_rpd__20_lat_konwencji_o_prawach_dziecka

i coś dla rozrywki:
GDYBY OJCOWIE WYCHOWYWALI SWOJE DZIECI:

 Rodzina jest zawadą dla  propagandy i dla wszechwładzy biurokracji państwowej.

     Jako społeczeństwo stoimy więc przed wyborem: albo silna i autonomiczna rodzina, albo rozbudowane 
państwo biurokratyczne. Państwo nastawione na zajmowanie się wszystkim będzie rodzinę osłabiać .
Rodzina stała się celem ataku , gdyż ze swej natury preferuje pewien rodzaj wychowania, który może być 
alternatywą wobec opiekuńczych instytucji państwa. 
Rodzina tworzy siatkę ochronną dla człowieka, który w momencie, gdy pojawiają się problemy, na przykład brak
pieniędzy czy kłopoty zdrowotne, może się zwrócić o pomoc do krewnych.
Państwo dąży do zerwania więzi rodzinnych po to, by ludzie zwracali się z pomocą bezpośrednio do niego. 
W ten sposób uzależnia ich od biurokracji .
Postęp po Szwedzku -
http://www.youtube.com/watch?v=EFIwFnrNX1M
http://www.youtube.com/watch?v=j5_uHLDfUwk&NR=1
http://www.youtube.com/watch?v=nLponZVOwig&feature=related
Francuskie lesbijki mają szansę na dziecko-
http://www.fronda.pl/news/czytaj/francuskie_lesbijki_maja_szanse_na_dziecko

Tematy w dziale dla inteligentnych:

ARTYKUŁY - do przemyślenia z cyklu: POLITYKA - PIENIĄDZ - WŁADZA

Polecam sprawy poruszane w działach:
SĄDY PROKURATURA ADWOKATURA
POLITYKA PRAWO INTERWENCJE - sprawy czytelników

"AFERY PRAWA" Niezależne Czasopismo Internetowe www.aferyprawa.com redagowane przez dziennikarzy AP i sympatyków z całego świata których celem jest PRAWO, PRAWDA SPRAWIEDLIWOŚĆ DOSTĘP DO INFORMACJI ORAZ DOBRO CZŁOWIEKA

uwagi i wnioski proszę wysyłać na adres: afery@poczta.fm - Polska redakcja@aferyprawa.com Dziękujemy za przysłane teksty opinie i informacje.

WSZYSTKICH INFORMUJĘ ŻE WOLNOŚĆ WYPOWIEDZI I SWOBODA WYRAŻANIA SWOICH POGLĄDÓW JEST ZAGWARANTOWANA ART 54 KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ.

zdzichu